Theo thông tin từ gia đình, vào tối 9-7 tại Hà Nội, nhà giáo Nguyễn Minh Thúy, nhân vật được nhiều người biết đến là nguyên mẫu trong bức tranh bảo vật quốc gia Em Thúy của họa sĩ Trần Văn Cẩn đã qua đời ở tuổi 90, vì tuổi cao sức yếu.
Nhà giáo Nguyễn Minh Thúy (1935-2024). Ảnh: Tư liệu
Được biết, những năm gần đây sức khoẻ của nhà giáo Nguyễn Minh Thúy đã yếu đi nhiều vì bệnh tuổi già và chỉ sinh hoạt trong nhà. Bức tranh vẽ bà lúc nhỏ của hoạ sĩ Trần Văn Cẩn cũng không còn được bà nhớ nhiều.
Nhà giáo Nguyễn Minh Thúy sinh năm 1935, là chị cả trong một gia đình công chức có bốn chị em ở phố Hàng Cót, Hà Nội. Bà là cháu họ của họa sĩ Trần Văn Cẩn, gọi hoạ sĩ bằng bác.
Theo tư liệu, vào năm 1943, khi thấy bà Thúy mặc áo lụa Hà Đông màu phớt hồng, hoạ sĩ Trần Văn Cẩn đề nghị cháu ngồi làm mẫu để vẽ.
Advertisement – Quảng Cáo
Bức tranh Em Thúy của họa sĩ Trần Văn Cẩn.
Khi ấy, nhà giáo Nguyễn Minh Thúy 8 tuổi, đang học trường nữ sinh tiểu học École Brieux, Hàng Cót.
Họa sĩ Trần Văn Cẩn mất vài tháng để hoàn thành tranh, lần đầu giới thiệu tại triển lãm FARTA (Hội nghệ thuật An Nam) ở Hà Nội năm 1943.
Tại triển lãm mỹ thuật ở Hội Khai Trí Tiến Đức cùng năm, bức tranh Em Thuý của họa sĩ Trần Văn Cẩn đoạt giải nhất, bên cạnh tác phẩm điêu khắc Gội đầu.
Sau khi quân Pháp quay lại chiếm Hà Nội, gia đình nhà giáo Nguyễn Minh Thúy đi tản cư mà không mang theo bức tranh. Tới khi quay về thì bức tranh đã bị lấy trộm và gia đình phải bỏ tiền ra chuộc lại bức tranh từ một người buôn tranh. Người này trước đó tìm thấy bức tranh Em Thúy tại nhà một người thợ cạo.
Cuối cùng bức tranh Em Thúy được họa sĩ Trần Văn Cẩn tặng lại cho Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Ngoài bức chân dung vẽ nhà giáo Nguyễn Minh Thúy năm 8 tuổi, họa sĩ Trần Văn Cẩn còn có một bức tranh khác vẽ Thúy lúc cô 24 tuổi.
Nhà giáo Nguyễn Minh Thúy bên tranh sau khi được phục chế.
Trải qua hơn 60 năm, bức tranh bắt đầu rơi vào tình trạng xuống cấp. Năm 2003, bức Em Thúy được đề nghị đưa ra nước ngoài để bảo quản phục chế nhưng không được phép.
Một năm sau đó bức tranh được giao cho chuyên gia phục chế người Úc Caroline Fry tiến hành phục chế tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Theo đánh giá của Caroline Fry thì sau khi phục chế bức tranh có thể duy trì tình trạng tốt trong khoảng 20 năm.
Ông cũng nhận xét Em Thúy thể hiện một gương mặt giản dị nhưng đáng yêu, hiện thân của tuổi trẻ, với đôi mắt đầy tin tưởng như muốn giao tiếp với mọi người, bức tranh cũng thể hiện ảnh hưởng từ phong cách dùng bố cục không đối xứng của họa sĩ người Pháp Henri Matisse.
Về nhà giáo Nguyễn Minh Thúy, theo nề nếp gia đình, bà Thúy học sư phạm và trở thành nhà giáo. Bà giảng dạy ở trường ngoại thành, có lúc chuyển về dạy ở nội thành, khi thi dạy môn Văn – Sử – Địa ở trường phổ thông, lúc lại dạy nữ công gia chánh ở trường sư phạm.
Năm 32 tuổi, bà thành hôn với nhà giáo Đào Văn Phúc. Trước khi nghỉ hưu, ông Đào Văn Phúc là quyền Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản Giáo dục, nay là Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.